Consumentenrecht bij koop

Wat is consumentenrecht? Het recht van consumenten is vervat in boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Consumenten worden door het Nederlandse recht beschermd wanneer ze iets kopen in een winkel of een bedrijf. Je hebt dan een koopovereenkomst met de winkel. Een webwinkel hoort hier ook bij (je bestelt bijvoorbeeld een nieuwe mobiele telefoon online).

Het komt regelmatig voor dat consumenten iets in een winkel kopen en het product gaat na een korte tijd kapot of hij doet het niet meer goed. De meeste mensen gaan met het product dan terug naar de winkel of sturen een e-mailbericht naar de webwinkel. Als je geluk hebt krijg je meteen jouw geld terug. Maar een veel gehoord excuus van winkels is dat je dan niet bij de winkel moet zijn, maar bij de fabrikant omdat zij het product gemaakt hebben. Je kent het wel: je krijgt dan een telefoonnummer of e-mailadres mee en je mag zelf contact opnemen met de fabrikant. Van de fabrikant krijg je weer te horen dat je niet bij de fabrikant moet zijn, maar bij de winkel waar je het product gekocht hebt. Dit is een hele verwarrende situatie voor de consument. Want moet de consument nu bij de winkel of de fabrikant zijn?

Wanneer een consument een koopovereenkomst heeft met een winkel of bedrijf omdat de consument iets heeft gekocht, dan hebben we te maken met de zogenaamde ‘consumentenkoop’ . Bij ‘consumentenkoop’ worden consumenten in grote mate door het Nederlandse recht beschermd. Omdat de consument doorgaans een koopovereenkomst heeft met de winkel of bedrijf waar het product is gekocht, is het beter om de winkel aan te spreken voor het kapotte product. Met de fabrikant heeft de consument doorgaans namelijk geen koopovereenkomst omdat het product niet bij de fabrikant is gekocht. De winkel heeft de producten bij de fabrikant gekocht. Dus de winkel heeft met de fabrikant een koopovereenkomst.

Op grond van de koopovereenkomst moet de winkel een product afleveren die aan de overeenkomst beantwoordt. Dit betekent dat de consument mag verwachten dat het gekochte product de eigenschappen bezit die voor normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan de consument de aanwezigheid daarvan niet behoefde te twijfelen. Het brood dat je bij de bakker koopt, mag bijvoorbeeld niet beschimmeld zijn. De nieuwe mixer je die hebt gekocht om een taart te bakken, mag niet na een paar keer gebruik al kapot zijn. De gekochte auto moet geschikt zijn om veilig op de weg te kunnen rijden en moet dus aan bepaalde veiligheidsvoorwaarden voldoen. Wat de consument van het gekochte product mag verwachten, hangt af van omstandigheden van het geval. Zo kan een consument bijvoorbeeld bij een tweedehandse auto niet verwachten dat de auto 10 jaar lang meegaat zonder kapot te gaan.

Een vaak gehoorde stelling van winkels is dat de consument het product zelf kapot heeft gemaakt. Bijvoorbeeld: je hebt je nieuwe mobiele telefoon zelf kapot laten vallen. Omdat de winkel vindt dat het jouw eigen schuld is dat het product kapot is, willen ze het aankoopbedrag niet aan jou voldoen of het product op kosten van de winkel laten repareren. Hier valt naar Nederlands recht iets aan te doen. Het voordeel is, zoals wij al schreven, dat winkelende consumenten worden beschermd bij ‘consumentenkoop’. Bij ‘consumentenkoop’ moet de winkel bewijzen dat de consument het product door eigen toedoen kapot heeft gemaakt, als het product binnen een half jaar na aankoop gebreken vertoont. Als de winkel bijvoorbeeld zegt dat je jouw mobiele telefoon zelf kapot hebt laten vallen, dan moet de winkel dus bewijzen dat dit zo is. Vaak kunnen winkels dit niet eenvoudig bewijzen, tenzij het overduidelijk is dat je jouw mobiele telefoon kapot hebt laten vallen. Dit is bijvoorbeeld het geval indien er overduidelijk valschade aan de mobiele telefoon is te zien. Enkele gebruikskrassen zijn onvoldoende om als bewijs te dienen.

Waar heb je als consument recht op? Je hebt als consument recht op een behoorlijk product die de eigenschappen bezit die voor normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan de consument de aanwezigheid daarvan niet behoefde te twijfelen. Indien het product binnen een half jaar kapot gaat en de winkel kan niet bewijzen dat het door jouw schuld kapot is gegaan, dan kan je als consument reparatie of vervanging van het product eisen. Gaat het product na zes maanden of langer kapot? Dan moet je zelf bewijzen dat dit niet jouw schuld was. Als consument kun je overigens niet meteen je geld terug eisen, omdat de winkel eerst de gelegenheid moet hebben gekregen om de koopovereenkomst met jou na te komen. Daarom moet je in beginsel accepteren dat de winkel het product repareert of jou eenzelfde nieuw product aanbiedt.

Mag de consument kiezen of hij het product wil laten repareren of mag de consument ook kiezen voor een gloednieuw product? De consument moet de verkoper eerst de kans geven om de koopovereenkomst na te komen. Dit betekent dat de verkoper mag kiezen of hij het product gaat repareren of de consument een nieuw product toestuurt. De consument kan dus niet zomaar een gloednieuw product eisen van de winkel. Stel dat het product al een paar keer is gerepareerd en het pro-duct doet het nog steeds niet goed of gaat nog steeds kapot. Of stel dat het nieuwe product ook niet goed doet of snel kapot gaat. Dan kun je als consument de koopovereenkomst, zoals het juridisch heet, ‘ontbinden’.

Dit betekent kort gezegd dat de koopovereenkomst ophoudt te bestaan. Bij ontbinding bestaat er een verplichting om de situatie ongedaan te maken. ‘Ontbinding’ zorgt er dus voor dat de situatie weer is zoals het is voordat de koopovereenkomst is gesloten. Dit betekent dat de consument zijn aankoopbedrag terugkrijgt en de winkel het (kapotte) product terug krijgt. Na ‘ontbinding’ dient de winkel de consument zijn aankoopbedrag terug te geven. Je hoeft als consument dus niet zonder meer een tegoedbon te accepteren.

Hoe kun je ervoor zorgen dat de winkel haar verplichtingen onder de koopovereenkomst nakomt? Je moet een brief (of e-mailbericht) aan de winkel schrijven. In deze brief schrijf je wanneer je het product hebt gekocht en je doet hier een kopie van de kassabon of koopovereenkomst bij. Zet in de brief wat er mis is met jouw product. Geef in de brief een termijn aan de winkel om de koopovereenkomst na te komen. Dit termijn moet wel een ‘redelijk termijn’ zijn. Een termijn van één dag is dus over het algemeen niet genoeg. Die ‘redelijk termijn’ moet namelijk de winkel voldoende tijd geven om alsnog zijn verplichtingen na te komen. Afhankelijk van omstandigheden van het geval kun je een termijn hanteren van bijvoorbeeld twee weken. Zet ook in jouw brief dat je na het verstrijken van de termijn de koopovereenkomst ‘ontbindt’ indien de winkel de verplichting op grond van de koopovereenkomst dan niet is nagekomen. Vermeldt ook in de brief een bankrekeningnummer waar de winkel het aankoopbedrag terug kan storten indien de koopovereenkomst wordt ontbonden.

Let op: niet alleen consumenten hebben rechten, maar ook verkopers hebben natuurlijk rechten. Indien de consument niet binnen een redelijke tijd bij de verkoper een klacht heeft ingediend over het product dat niet goed werkt, dan kan de consument er zich niet meer met succes op beroepen dat het product niet conform de koopovereenkomst is! Wat is een redelijke tijd? Dit is zo snel mogelijk nadat de consument heeft ontdekt (of redelijkerwijs had behoren te ontdekken) dat het product niet goed werkt of kapot is. De consument moet dus op tijd klagen bij de verkoper, anders worden zijn rechten verspild!

Tung Wee Phea & Yuen Yee Au Yeung

Aan dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden. Omdat elke situatie anders is, is een advies op maat aangeraden. Voor meer info kunt u contact opnemen via info@stanfordlegal.nl

comments powered by Disqus