Chinese jongeren lijden onder prestatiedruk

Nieuw project Face-It belicht de gevolgen van prestatiedruk bij jongeren

Presteren en altijd de beste moeten zijn. Het is een beeld dat veel Chinese jongeren herkennen. Dit maakt hen niet alleen onzeker, maar geeft hen ook het gevoel dat ze aan andermans verwachtingen moeten voldoen. Om de Chinese jongeren meer bewust te maken van dit en andere soortgelijke problemen, werd afgelopen zaterdag door Face-It een bijeenkomst georganiseerd.

Face-It is het nieuwe project van CJO en Studio-Zi en ze wilden in een ongedwongen sfeer de gevolgen van prestatiedruk belichten en wat ze eraan kunnen doen. Voor het bespreken hiervan waren de drie sprekers Yuan Jing (een Chinese psycholoog), Pt. Mathura (een geestelijke verzorger) en Cheryl Gerretsen (hoofddocente van Trade Management Asia aan de Hogeschool Rotterdam) aanwezig. CJO-voorzitter Dimitri Woei is één van de oprichters van het project en startte de bijeenkomst met zijn eigen ervaringen. “Als kind had ik ook last van prestatiedruk, mijn ouders pushten me om door te gaan voor een tien en niet tevreden te zijn met een lager cijfer. Ook werd ik veel vergeleken met andere jongeren in mijn omgeving, zoals mijn neef, waardoor ik het gevoel kreeg dat ik nooit goed genoeg was. Zelfs nadat ik mijn diploma had behaald en begon met werken, had ik altijd nog het gevoel dat ik moest voldoen aan de verwachtingen van anderen. Een goede vriend vertelde me dat dit helemaal niet nodig was en langzamerhand ben ik dat masker gaan afzetten en ontdekte ik opnieuw wie ik zelf echt was. Ik weet dat meerdere, voornamelijk Aziatische, jongeren hier mee worstelen en wellicht niet die goede vriend hebben die hen daarbij kan helpen. Daarom ben ik begonnen met dit project.”

Prestatiedruk overal gelijk
Prestatiedruk is erg sterk onder de Chinezen, vooral in China. Aangezien ze vaak enig kind zijn, krijgen de kinderen meer druk en wordt er veel van hen verwacht. Ook vanuit de maatschappij wordt er druk uitgeoefend, want als je geen goede studie hebt gedaan, word je minder snel aangenomen voor een baan. “De Chinese cultuur is een schaamtecultuur, waarbij het tonen van emotie wordt vaak gezien als een zwakte. Doordat in China groepsverband erg belangrijk is, delen ouders en kinderen dezelfde trots, maar ook dezelfde schaamte. Om gezichtsverlies te voorkomen, proberen ouders hun kinderen zoveel mogelijk te pushen,” zegt de Chinese psychologe Yuan Jing. Ze heeft een eigen praktijk in Den Haag en vangt veel Chinezen op, voornamelijk studenten en expats uit China. Deze groep komt naar Nederland toe omdat het in China belangrijk is om in het buitenland gestudeerd te hebben om een goede baan te krijgen. Doordat Yuan Jing zelf van Chinese afkomst is en ook naar Europa is gekomen om te studeren, begrijpt ze goed met welke worstelingen deze groep zit. Met haar kennis en ervaring wil ze hen helpen.

Hoewel een westers land als Nederland meer vrijheid en kansen biedt, ervaren de Chinese jongeren in Nederland een soortgelijke prestatiedruk, zoals Dimitri al aangaf. Deze jongeren lijden eigenlijk een dubbelleven en dragen verschillende maskers. “Als je constant vergeleken wordt met anderen, ga je dat ook automatisch blijven doen. Je draagt voor verschillende situaties een masker dat bij die situatie past. Je bent op school anders dan bij je vrienden of thuis,” zegt geestelijke verzorger Pt. Mathura. “Het is belangrijk dat je inziet dat dit een slechte eigenschap is en dat je stilstaat bij wie je bent, los van alles om je heen. Wat zijn je waarden? Hoe kijk jij naar jezelf? Schaam je je voor jezelf? Wees eerlijk tegen jezelf en praat erover, dan zul je inzien dat je je niet hoeft te schamen voor wie je bent en wat je doet en kun je daarin een balans vinden.”

Werken vanuit talenten in plaats van gebreken
Cheryl Gerretsen komt door de opleiding Trade Management Asia veel in aanmerking met Nederlandse jongeren van Chinese afkomst. “Deze studie is erg aantrekkelijk voor deze jongeren, omdat het vaak past bij wat er van hen verwacht wordt, namelijk een studie in economie en zaken en gericht op Azië,” zegt Cheryl. Als hoofddocente coacht ze honderden studenten in hun persoonlijke ontwikkeling, studie of carrière en gebruikt ze de potentie en talenten van elke individuele student om hen te helpen zichzelf te ontwikkelen. Bij het coachen van studenten van Aziatische afkomst, merkt ze op dat zij vaak tegen dezelfde problemen aanlopen. Als ze hen vraagt om op te schrijven wat hun slechte eigenschappen zijn, dan komen de volgende eigenschappen naar boven:

– Ze vinden zichzelf lui (wat vaak terugkomt in planningsproblemen of te weinig motivatie om er actief mee aan de slag te gaan).
– Ze zijn niet assertief genoeg en plaatsen zich meer op de achtergrond.
– Hun ouders kunnen onvoldoende Nederlands en hebben vaak een klein netwerk. Als kind voelen ze zich verantwoordelijk om eerst hun ouders te helpen met een probleem, dan iets voor zichzelf te doen.
– Ouders hebben vaak geen idee wat voor invloed de studiedruk op hen heeft en hebben vaak hoge verwachtingen. Omdat studeren vaak net buiten de comfortzone valt, is het eigenlijk belangrijk dat de studenten wat meer rust hebben dan veel andere taken op zich te nemen.
– Ook merkt ze op dat Chinese jongeren vaak sneller hun hart storten bij hen, dan de Nederlandse jongeren, want de zij doen dat vaak bij vrienden en familie. Chinese jongeren willen hun familie niet zwart maken en praten liever tegen een extern persoon. Een student vertelde laatste hoe zwaar ze het thuis had, maar dat haar beste vrienden daar niets van af weten.

Deze jongeren hebben vaak een laag zelfvertrouwen. Bij jongens uit dit zich meestal in een vertekende denkwijze waarin zij zelf gaan geloven. Zo kunnen zij bijvoorbeeld geloven dat hun studie niet meer goed is voor hen (selffulfilling prophecy). Bij meisjes uit het gebrek aan zelfvertrouwen vaak in zelfkritiek. Zij vinden zich niet goed genoeg en gaan harder werken omdat ze denken dat dan het beter gaat. Maar het zijn juist niet de mensen die het hardst werken die de top bereiken, maar de mensen die de meeste kwaliteit tonen. Daarom werken we meer vanuit hun talenten dan vanuit hun gebreken. Wat de Chinese jongeren namelijk vooral vergeten, zijn hun goede kwaliteiten:

– Ze kunnen heel hard werken
– Ze zijn loyaal
– Ze zijn verantwoordelijk
– Ze zijn gewend om door te zetten en niet te klagen
– Ze zijn kritisch en verbeteren zichzelf constant
– Ze kunnen vaak meerdere talen spreken naast Chinees
– Ze zijn flexibel en kunnen zich goed aanpassen aan andere culturen
– Ze hebben vaak al leiderschapskwaliteiten, omdat ze vaak deze rol in de zaak van hun ouders moeten uitoefenen.

Cheryl had een keer een student die niet intrinsiek gemotiveerd was, maar wel haar studie af wilde maken. Ze zag dat deze student goede smaak had in mode en ook haar vrienden advies gaf. Ze raadde haar aan om haar studie en stage te koppelen met beauty.

Het beste voor het kind
De bijeenkomst trok veel Chinese jongeren en velen herkenden wat er verteld werd. “Het is voor mij een feest van herkenning en het was fijn om te horen dat anderen soortgelijke ervaringen hadden als ik,” zei Carmen. “De sprekers wisten duidelijk waar ze het over hadden en dankzij de nieuwe inzichten weet ik beter hoe ik ermee om moet gaan.” De prestatiedruk is ook herkenbaar voor Lia. “Als oudste werd ik gepusht om te presteren en zoals veel Chinese kinderen moest ik ook piano leren spelen en Chinees spreken,’ zei ze. “Mijn ouders hebben veel voor me gedaan en ik heb het gevoel dat ik wel iets terug moet doen voor mijn ouders en dat ik te egoïstisch zou zijn als ik eerst en alleen aan mezelf denk. Het positieve aan deze druk is dat ik altijd goed mijn best doe en voor het uiterste ga, maar soms weet ik niet of de keuzes die ik maak echt vanuit mezelf komen of omdat het gebaseerd is op wat er van me verwacht wordt.” Meerdere malen heeft ze discussies met haar moeder gehad over waarom zij vaak haar negatieve eigenschappen en prestaties benadrukt. “Ze zegt dit zodat ik me kan verbeteren in mijn negatieve eigenschappen. Mijn goede eigenschappen noemt ze niet, omdat ik die al goed doe.” Er waren ook mensen bij de bijeenkomst aanwezig die geen Aziatische afkomst hadden, zoals haar huisgenoot Martina. “Doordat mijn studie erg internationaal gericht is, ben ik nieuwsgierig naar hoe andere culturen in elkaar zitten. Ik was benieuwd naar hoe de Chinese cultuur is en waarom de Chinese studenten zo’n grote prestatiedrang hebben. Door deze bijeenkomst begrijp ik beter de achtergrond en de oorsprong van dit gedrag.”

De bijeenkomst eindigde met een discussie waarbij ook de strenge prestatiegerichte opvoedmethodiek van de tijgermoeder Amy Chau ter discussie kwam. Pt. Mathura merkte op dat veel jonge Chinese gezinnen onbewust de strenge opvoedmethode van hun ouders overnemen. “Elk kind is anders en elke manier van opvoeding heeft niet altijd hetzelfde effect op het kind. Voor (toekomstige) ouders is het belangrijk om te weten wat goed is voor hun kind en daarop voortdurend op te reflecteren.”

Meer informatie over het nieuwe project Face-It is te vinden op http://face-it.cjo.net/

Door: Liyen Siaw

Geplaatst in editie 362 van Asian News.